منبع تغذیه یکی از اجزای مهم و اصلی دستگاههای الکتریکی به حساب میآید که انرژی مورد نیاز آنها را تأمین میکند. با توجه به کاربردهای گسترده این قطعات، امروزه شاهد تنوع زیاد آنها در حوزههای مختلف هستیم. یکی از مسائل مهمی که در هنگام استفاده از منبع تغذیه ممکن است با آن مواجه شوید، شنیده شدن صدای پاور کامپیوتر است. در ادامه، با ما همراه باشید تا بیشتر با دلایل صدای آزاردهنده پاور کامپیوتر و روشهای رفع آن آشنا شوید.
4 دلیل اصلی صدای پاور کامپیوتر
صدای پاور کامپیوتر نشان دهنده ایراداتی در این قطعه مهم است. پاور به عنوان یکی از حیاتیترین قسمتها در انواع دستگاهها لازم است که عملکرد خوبی داشته باشد تا سیستم بتواند بدون کوچکترین اختلالی به کار خود ادامه دهد. دلایل اصلی صدای پاور در کامپیوتر عبارتند از:
1. مشکل و ایراد در خازنهای پاور کامپیوتر
صدای پاور کامپیوتر به شکل وز وز معمولاً نشاندهنده مشکلاتی در اجزای الکترونیکی مانند خازنها هستند. در واقع، خازنها نقش مهمی در تنظیم ولتاژ و فیلتر کردن سیگنالهای ناپایدار ایفا میکنند و خرابی یا ناهماهنگی در آنها میتواند موجب تولید صداهای غیرعادی شود. صدای وز وز معمولاً به علت فرکانسهای بالای کاری در منابع تغذیه سوئیچینگ ایجاد میشود. این صدا ناشی از ارتعاشات داخلی خازنها یا سایر قطعات الکترونیکی است که تحت تأثیر جریانهای ناپایدار قرار میگیرند. در صورتی که خازنها فرسوده یا آسیب دیده باشند، قادر به انجام وظیفه خود نیستند و این امر باعث ایجاد نویز میشود.
برای آموزش گامبهگام تعمیر مادربرد کامپیوتر اینجا را ببینید.
2. ناپایداری در حلقه کنترلی
ناپایداری حلقه کنترلی یکی از دلایل رایج ایجاد صدا در پاور کامپیوتر است. حلقه کنترلی در منابع تغذیه سوئیچینگ برای تنظیم و کنترل میزان توان و ولتاژ خروجی به کار میرود. اگر حلقه کنترلی به درستی عمل نکند و توانایی تولید پالسهایی با پهنای یکسان و متناسب با نیاز سیستم را نداشته باشد، ممکن است پالسهای ناپایدار و با پهنای متفاوت ایجاد شود. این پالسهای ناپایدار میتوانند به صورت نویز صوتی نمایان شوند.
3. مشکل یا خرابی ترانسفورماتورها
ترانسفورماتورها با هستههای بزرگتر معمولاً بیشتر باعث ایجاد صدا در پاور کامپیوتر میشوند. این صدا اغلب به صورت صدای «وز وز» شنیده میشود و در محیطهای ساکت کاملاً محسوس است.
4. همخوان نبودن ولتاژ ورودی و خروجی
همخوانی دقیق بین ولتاژ ورودی و خروجی منبع تغذیه با مشخصات طراحی شده یکی از عوامل کلیدی در عملکرد بهینه و کاهش نویز است. اگر ولتاژ ورودی یا خروجی خارج از محدودهای که طراح برای آن در نظر گرفته باشد، مشکلات مختلفی ممکن است ایجاد شود که یکی از آنها نوسانات شار هسته و در نتیجه صدای پاور کامپیوتر است.
راهکارهای اصلی برای به حداقل رساندن سر و صدای پاور کامپیوتر
دلایلی که منجر به ایجاد صدای پاور کامپیوتر میشوند، متنوع هستند. برای جلوگیری از آسیب به دستگاه و پاور، بهترین کار برطرف کردن این دلایل در کوتاهترین زمان ممکن است. در این قسمت به ذکر ۹ روش برای کاهش صدای پاور در کامپیوتر پرداختهایم.
مرتفع کردن انسداد دریچههای هوا
مسدود بودن دریچههای هوا و تهویه نامناسب در منبع تغذیه میتواند مشکلات زیادی از جمله افزایش صدای فن و کاهش عملکرد گرمایی در سیستم را به همراه داشته باشد. برای جلوگیری از بروز چنین شرایطی بهتر است پشت کیس را به دیوار نچسبانید تا هوا بتواند به راحتی جریان داشته باشد.
تمیز کردن فن پاور کامپیوتر
بررسی و تعمیر فنهای منبع تغذیه یکی از اقداماتی است که میتواند به کاهش سر و صدای ناشی از آن کمک کند. اولین قدم در مواجهه با سر و صدای زیاد از منبع تغذیه، باز کردن کیس و بررسی تیغههای فن منبع تغذیه است. ممکن است فنها به دلیل گرد و غبار، کثیفی یا گیر کردن اشیاء خارجی دچار انسداد شده باشند و همین موضوع باعث تولید صدای زیاد شود. اگر در منبع تغذیه انسداد جدی یا خرابی وجود داشته باشد، جدا کردن و باز کردن آن توسط افراد غیر حرفهای به هیچ عنوان توصیه نمیشود. منبع تغذیه دارای قطعاتی است که میتواند خطرناک باشند، به خصوص اگر برق هنوز در آن باقیمانده باشد. همچنین، قطع و نصب دوباره قطعات منبع تغذیه ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی مانند آسیب به قطعات داخلی، نوسانات ولتاژ و حتی خطر آتشسوزی شود.
تعویض بلبرینگ
صدای خشن یا غیرعادی از فن منبع تغذیه میتواند نشانهای از فرسودگی بلبرینگها باشد. بلبرینگها برای کاهش اصطکاک و عملکرد روان فن طراحی شدهاند. با گذشت زمان و استفاده مداوم، این قطعات دچار فرسودگی یا خشکی میشوند که موجب تولید صدای پاور کامپیوتر میشود. این مشکل معمولاً در منابع تغذیه قدیمی یا ارزانتر که از فنهای با کیفیت پایینتر استفاده میکنند، بیشتر مشاهده میشود.
محکم کردن پیچهای منبع تغذیه
علیرغم مهم بودن این مسئله، اما گاهی اوقات توسط افراد غیرحرفهای نادیده گرفته میشود. وقتی پیچهای منبع تغذیه به درستی نصب یا محکم نشوند، منبع تغذیه ممکن است به طور محکم در داخل کیس نگه داشته نشود. این میتواند باعث ایجاد ارتعاشات اضافی شود که صدای زیادی ایجاد میکند. این صدا معمولاً ناشی از حرکت منبع تغذیه در حین چرخش فن داخلی است که به دلیل عدم محکم بودن پیچها و اتصال نادرست به کیس، ارتعاشات بیشتری ایجاد میشود.
قرار ندادن سیستم روی فرش
موقعیت قرارگیری کیس نکته بسیار مهمی است که نه تنها در لپتاپها، بلکه در کامپیوترهای دسکتاپ باید مورد توجه قرار گیرد. قرار دادن لپ تاپ یا کامپیوتر بر روی فرش یا هر سطح نرم و ناصافی میتواند به راحتی باعث انسداد ورودیهای فن منبع تغذیه و یا سایر بخشهای سیستم خنککننده شود. در چنین شرایطی، بعید نیست که صدای پاور کامپیوتر به گوش برسد.
نصب کردن صحیح منبع تغذیه
نصب نادرست منبع تغذیه در کیس کامپیوتر میتواند مشکلات زیادی از جمله ایجاد نویز، اختلال در سیستم خنکسازی و حتی آسیب به قطعات داخلی مانند منبع تغذیه و سایر اجزای کامپیوتر ایجاد کند. یکی از اشتباهات رایج توسط مونتاژکاران مبتدی یا کسانی که به صورت غیر حرفهای سیستم را مونتاژ میکنند، نصب نادرست منبع تغذیه است. منبع تغذیه باید در جهتی خاص نصب شود تا جریان هوای ورودی و خروجی به درستی برقرار شود.
برای اطلاعات بیشتر درباره نحوه تعویض چیپ مادربرد کلیک کنید.
بررسی کویل و سیم پیچها
صدای کویل میتواند یکی از مشکلات رایج در منابع تغذیه کامپیوتر باشد و اغلب با صدای فن اشتباه گرفته میشود. این صدای وزوز یا سوسو که معمولاً از صفحه مدار چاپی (PCB) منبع تغذیه به گوش میرسد، به دلیل ارتعاشات و جریانهای الکتریکی است که در سیمپیچهای موجود در منبع تغذیه ایجاد میشود.
محاسبه دقیق میزان توان سیستم
یکی از روشهای مؤثر برای کاهش صدای پاور کامپیوتر و اطمینان از عملکرد بهینه سیستم، انتخاب منبع تغذیه با توان مناسب یا حتی کمی بیشتر از نیاز واقعی سیستم است. با انتخاب منبع تغذیهای با توان بالاتر از نیاز واقعی، سیستم قادر خواهد بود تا در نقاط بار پایینتر از نظر مصرف توان، کار کند و این کار باعث کاهش فشار به منبع تغذیه میشود.
استفاده از ولتاژ پایین
کاهش ولتاژ یکی از روشهای مؤثر برای بهینهسازی مصرف انرژی، کاهش گرما و همچنین کاهش صدا در سیستمهای کامپیوتری است. این روش به ویژه در مواردی که هدف کاهش مصرف انرژی و افزایش عمر قطعات است، بسیار کاربردی است.
جمع بندی
یکی از مهمترین عواملی که میتواند باعث ایجاد صدای پاور کامپیوتر شود، کیفیت پایین منبع تغذیه است. منبع تغذیههای ارزانقیمت معمولاً طراحی و اجزای ضعیفتری دارند که در طول زمان میتوانند منجر به مشکلاتی مانند خرابی فن، افزایش دمای سیستم و تولید نویز بیشتر شوند. به همین دلیل، شناسایی منابع تغذیه ضعیف یا در حال خرابی و جایگزینی آنها با مدلهای با کیفیتتر یکی از بهترین اقداماتی است که میتوانید انجام دهید. برای اطمینان از عملکرد مطلوب و خوب سیستم خود، بهتر است برای تهیه کردن قطعات کامپیوتر به منابع و مراجع معتبر و کاربلد نظیر اخوی شاپ مراجعه نمایید.